Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı’nın (TEPAV) Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası (EBRD) ile birlikte gerçekleştirdiği bir araştırma, Türkiye’de iş yapan Suriyeli girişimcilerin yüzde 72’sinin, savaş bitse dahi Suriye’ye dönmek istemediği sonucunu ortaya koydu.
Girişimciler, bu duruma ana neden olarak Türkiye’deki girişimlerinin başarılı olmasını gösteriyor.
Rapora göre, artık “geçici” olarak değerlendirilmek istemediklerini belirten Suriyeli girişimciler, Türkiye’de yaşayan 3 milyon 750 binSuriyelinin yüzde 7’sine iş imkanı sağlıyor. Suriyeliler, son 8 yılda 10 bin civarında şirket kurdu. Yaklaşık 250 bin Suriyeli bu şirketler tarafından sağlanan istihdamın avantajlarından yararlandı.
Mülteci odaklı şirketlerin performansını karşılaştırmalı olarak analiz etme amacı taşıdığı belirtilen çalışma, 209’u Suriyeli mülteciler tarafından işletilen firma olmak üzere toplam 416 şirketten oluşan bir ankete dayalı olarak yapıldı.
Araştırma sonucuna göre, Suriyeli girişimcilerin ekonomi üzerindeki olumlu etkilerine rağmen, işletmelerini yönetirken karşılaştıkları ciddi engeller mevcut.
Bu engellerin başında ise finansmana erişim, vergi oranları ve iş kanunları dikkat çekiyor.
Bulgular ayrıca, Suriyelilerin istihdamı ile ilgili mevcut yasa ve düzenlemelerin, mülteciler tarafından kurulan şirketleri olumsuz yönde etkilediğini ve Suriyelilerin iş piyasasına entegrasyonunu sınırladığına işaret ediyor.
Bu arada Türkiye’deki mülteci ortaklı şirketler daha küçük ama daha ihracat odaklı.
Ankete katılan Türk şirketlerinin yarısından fazlası Suriyeli sığınmacı sayısındaki artışın Türkiye dış ticaretinin artmasına neden olmadığını düşünüyor.
Buna karşın Suriyeli katılımcıların üçte ikisinden fazlası, Suriyeli nüfusun artmasının dış ticaret fırsatlarını olumlu yönde etkilediği görüşünde.
Anket, mülteci nüfusunun en yoğun olduğu Gaziantep, Mersin, Hatay, Şanlıurfa, Kilis, Kahramanmaraş, Adana ve Mardin’in dahil 8 ilde gerçekleştirildi.
Araştırma sırasında katılımcı firmalara altyapı, ticaret, finans, düzenlemeler, vergiler ve işletme ruhsatı almaktan, yolsuzluk, suç ve kayıt dışılığa, işgücü piyasası entegrasyonuna ve iş yapma konusundaki engellere kadar birçok konuda sorular yöneltildi.
